Літоўскі воўк | страница 54



Расчулены, Ясь зняў шапку і стаў маліцца свайму святому. І маліўся ён так: «О мой святы, евангелісты Іяан, паглядзі міласціва на нас, недастойных рабоў Божых, мяне і маіх крэўных і тых, хто мяне не любіць...»

Змоўк, падумаў, успамінаючы, хто яго вораг ці каго ён пакрыўдзіў, і чамусьці ўспомніўся Стасік...

«...І на Станіслава Буевіча паглядзі, і адхадайнічай нам усім жыццё ціхае і бестурботнае, і да вечнага царства шэсце няўхільнае тваім заступніцтвам... - І разам з імем і вобразам Стасіка ўсплыў вобраз і ягонага брата Артура, а разам з гэтым - скрынка, напоўненая зброяй. Зброя - гэта сур'ёзна, гэта страшна, гэта... - Не, скончу малітву... Няхай захавае нас Госпадзь Бог сваёй дабрадаццю ў спогадзі, здароўі, даўгалецці і ўсякім дабрабыце ў найдаўжэйшыя леты. Заўжды славім і бласлаўляем Бога ў Тройцы свяцей свяцімага і цяпер, і заўсёды, і ва векі вечныя. Амін...»


4. Сварка


Ясь выплыў да лодачнага кірмашу. Новыя лодкі, чаўны, дзяўбанкі соладка пахлі свежай драўнінай. Гладкагабляваныя вёслы, чэрпанкі бялелі і жаўцелі на святле сонца. Вышэй, на схіле берага, прадаваліся цэбры, начоўкі, лапаткі-веялкі, сявенькі. Вышэй схілу, ужо на роўнядзі, стаялі вазы з гаршчкамі, збанкамі, гладышамі, макітрамі, глякамі... Новымі, чыстымі, звонкімі. Далей была ўласна гандлёвая плошча, там густа вішчалі парасяты, гагалі гусі... Паўсюль гамана, хапаюць за рукі, крычаць, лаюцца... Пахне дзёгцем, сырамяццю, з карчмы ідзе пах смажанай цыбулі. Дзеці з глінянымі свісцёлкамі бегаюць, блытаюцца ў нагах. Адным словам - кірмаш як кірмаш. Гул, шум, таўханіна.

«Людзі жывуць сабе, а недзе на разбураным млыне ляжыць скрынка, - падумаў Ясь, - поўная замежнай зброі, ніколі не бачаных вайсковых стрэльбаў... Кожная стрэльбіна можа стрэльнуць не адну сотню разоў... Гэта што? Новы закалат, вайна, паўстанне? Цьху ты, прычапілася гэтая зброя... Утапіць яе ў бучы за млыном. Ніхто не дастане...»

Ясь спыніўся паглядзець, як жыд таргуе цяля; паслухаў, як цыган хваліць кабылу; дапамог малазнаёмаму падпанку ўтаргаваць рубель у рымара за новую збрую. Тут прадаюць бітую птушку, там - жывых зайчанят, недалёка - прапануюць гарачыя блінцы, бублікі, калачы...

«Не, ну іх... Належыць свайго старацца...»

Кавалец пайшоў да будак, у якіх сядзелі жыды. Паказаў з-пад палы куніцу, і хоць лета было, далі добрую цану. На футры меў свайго кушняра, які баяўся, што Ясь стане аддаваць свой тавар другім. А гэты паскупіўся, яшчэ вясной, і Ясь прытрымаў футры. І вось - дамогся свайго.