- А я не хачу быць павятовым камісарам! - гучна, каб усе чулі, прамовіў Урбановіч.
- Цэ - каб быў добра адзеты, - тарочыў сваё Буевіч, - дэ - начальнік атрада павінен добра інструктаваць адносна дысцыпліны; е - каб не было п'янства і дэмаралізацыі; эф - прымаць захады, каб пры атрадзе быў хірург, інструменты і медыкаменты... - Буевіч замармытаў: - Ну, гэта не важна... абозная паклажа, запасны рыштунак, сухі паёк... А во, сухога пайка павінна быць на 4-5 дзён.
- Я не буду камісарам, - ужо ледзь не крыкнуў Урбановіч.
Усім зрабілася ясна, што Артур Буевіч пачуў словы аканома, але не ведае, што рабіць, як рэагаваць. Ён нават зірнуў на збялелую ад словаў мужа Аксану.
- Ну, гэта так... Далей, во, пане Ўрбановіч, цікава: камісар павета павінен самым пільным чынам сачыць, каб ва ўсіх маёнтках, дзе праходзіць атрад, абвяшчаўся дэкрэт Нацыянальнага ўрада пра надзяленне зямлёй сялян.
«Яны - Буевіч і мая жонка - хочуць мяне звесці са свету, - падумаў аканом. - Яны - палюбоўнікі. Яны зробяць мяне камісарам, Фогель вернецца, арыштуе і, чаго добрага, павесіць. А яны - Буевічаў сынок і гэтая во... краля, стануць раскашаваць на маім дабры. Не-е-е...»
- Гэты дэкрэт павінен абвяшчацца і акт надзялення зямлёй складацца ў трох аднолькавых экземплярах, - гаварыў Буевіч, зацяты ў чытанне.
«Або стануць, як палюбоўніца таго Лангевіча, дачка расейскага генерала, жыць з ім у вайсковым табары...» - віхурыліся думкі ў галаве аканома.
- Адзін з актаў застаецца ў сялян, другі перадаецца начальніку павета, а трэці павінен быць...
- Прэч! Прэч адсюль! - раптам нема зароў заўжды выхаваны і стрыманы аканом Манкевіцкай узорнай гаспадаркі Ежы Ўрбановіч.
Ён ускочыў з месца і паказваў рукой Буевічу на дзверы.
- Ідзіце прэч! Я не хачу быць ніякім камісарам! Ні павятовым, ні валасным - ніякім! Дзеці! Вам гульні трэба! Вы ў кроў хочаце, у смерць пагуляць хочаце!
Урбановічыха пляснула рукамі і выбегла прэч з кабінета, Бароўскія - сын і бацька - знямелі ад здзіўлення.
- А трэці, трэці акт адсылаць ваяводскаму камісару, - па інерцыі скончыў Артур Буевіч.
Шляхцюкі адзін за адным праз дзверы, якія вялі з кабінета ў чалядню, сталі ўцякаць. У кабінеце засталіся двое Бароўскіх, стары Магнусь Палюховіч, які круціў галавой, не разумеючы, што адбылося, і, уласна, два праціўнікі - Артур Буевіч і Ежы Ўрбановіч.
Буевіч акуратна склаў паперыну, якую толькі што чытаў, засунуў яе ў нагрудную кішэню курткі і, чырвоны ад гневу ці ад сораму, выйшаў прэч.
