Venos iam la tempo, kiam Esperanto, fariĝinte posedaĵo de la
tuta homaro, perdos sian karakteron idean: tiam ĝi fariĝos
jam nur lingvo, oni jam ne batalados por ĝi, oni nur tirados
el ĝi profiton. Sed nun, kiam preskaǔ ĉiuj Esperantistoj
estas ankoraǔ ne profitantoj, sed nur batalantoj, ni ĉiuj
konscias tre bone, ke al laborado por Esperanto instigas nin ne
la penso pri praktika utileco, sed nur la penso pri la sankta,
granda kaj grava ideo, kiun lingvo internacia en si enhavas.
Tiu ĉi ideo – vi ĉiuj sentas ĝin tre bone – estas frateco
kaj justeco inter ĉiuj popoloj. Tiu ĉi ideo akompanadis
Esperanton de la unua momento de ĝia naskiĝo ĝis la nuna
tempo…
Vi ĉiuj sentis tre bone en Bulonjo, ke nin entuziasmigis ne la
amuzoj per si mem, ne reciproka sinkomprenado per si mem, ne la
praktika utileco, kiun Esperanto montris, sed la interna ideo
de la Esperantismo, kiun ni ĉiuj sentis en nia koro. Ni
sentis, ke komenciĝas la falado de la muroj inter popoloj, ni
sentis la spiriton de ĉiuhoma frateco. Ni konsciis tre bone,
ke ĝis la fina malapero de la muroj estas ankoraǔ tre kaj tre
malproksime…
Ĉiu, kiu uzas Esperanton aǔ laboras por ĝi, estas
Esperantisto, kaj ĉiu Esperantisto havas plenan rajton vidi en
Esperanto nur lingvon simplan, malvarman internacian
komprenigilon… Sed tiuj Esperantistoj, kiuj apartenas al nia
afero ne per sia kapo, sed per sia koro, tiuj ĉiam sentos kaj
ŝatos en Esperanto antaǔ ĉio ĝian internan ideon…
La devizo de la ideaj Esperantistoj, neniam ĝis nun precize
formulita, sed ĉiam klare sentata, estas: «Ni deziras krei
neǔtralan fundamenton, sur kiu la diversaj homaj gentoj povus
pace kaj frate interkomunikiĝadi, ne altrudante al si
reciproke siajn gentajn apartaĵojn…»
La espero
(himno de la Esperanto-movado)
En la mondon venis nova sento,
Tra la mondo iras forta voko;
Per flugiloj de facila vento
Nun de loko flugu ĝi al loko.
Ne al glavo sangon soifanta
Ĝi la homan tiras familion:
Al la mond' eterne militanta
Ĝi promesas sanktan harmonion.
Sub la sankta signo de l' espero
Kolektiĝas pacaj batalantoj,
Kaj rapide kreskas la afero
Per laboroj de la esperantoj.
Forte staras muroj de miljaroj
Inter la popoloj dividitaj;
Sed dissaltos la obstinaj baroj,
Per la sankta amo disbatitaj.
Sur neǔtrala lingva fundamento,
Komprenante unu la alian,
La popoloj faros en konsento
Unu grandan rondon familian.
Nia diligenta kolegaro
En laboro paca ne laciĝos,
Ĝis la bela sonĝo de l' homaro
