Упражнение. Перепешите текст, подчеркните наречия, поставьте к ним в скобках вопросы.
1. Декъачу лаьттах духдуьйлучу шовдано меллаша гІовгІанца еттара шен тулгІеш. 2. ТІаьххьара а Сашина Іемира гу тІе канкеш коган салаэаш зе доцуш чухахка. 3. Цо дийцира Сашига, гІалахь белхаолшна гІо деш нах хилар. 4. Суьйранна болх саца кхо сахьт дара. 5. КетІахь вовшашна тІеттІа Іиттаделлачу адамийн йоккха чалх яра. 6. Ков цІеххьана дІаделладелира. 7. Цхьана минотехь вовшашка кІезиг дешнаш а олий. Вера чуйоьдура, ткъа Саша, шена и гарх сакъералуш, цІехьа воьрзура. 8. Иштта дІадахара ши шо. 9. ХІинца дена а хаьа-ра, кІентан хьехархочуьнца Иван Макаровичца доттагІалла дуйла.
Упражнение. Напишите по два-три наречия по каждому разряду.
Упражнение. Перепешите текст, подчеркните наречия, в скобках укажите их разряды и поставьте вопросы, а также переведите текст, используя словарик.
Хин чехкалла цунна тІехула кема лелалуш дац. Нагахь де-хьахь бежана диснехь, иза цІа ца далуш кІира а долу Амма дукхахьолахь бІаьста лош дешчий, йочунаш хилчий я гурахь яккхий йочунаш хилчий бен, ца хуьлу и хьал - хин оццул чІогІа дестар.
Лаьмнашкарчу дукхахйолчу ярташкахь санна. ГІачалкхехь кегий а, буьйдачу кибарчигех дина а ду цІенош. ТІейиллина гериг йолу цІенош кІезиг ду ЦІеношна гонаха яккхий меттигаш чулоцуш серех а, коьллех а йина керташ ю. Кхузахь, хІораннан а бохург санна, кертахь бошмаш ю. Дукхахболчийн кертахь йийна хьаьжкІаш а, гІабакхаш а, кхоьш а йолуш. Дикка доьзалша хохийн, саьрамсекхийн хесаш а леладо. Бахархойн коьрта болх даьхнилелор а, дуьйш-дерзош ялта лелор а бу, цхьацца-болчу доьзалша чилланан салларш а, накхарш а леладо.
Новые слова:
чехкалла - быстрота
бежан - животное
йочуна - ненастье
ГІачалкхе - название села
гериг - черепица
колл - куст, кустарник
беш - сад
гІабакх - тыква
доьзал - семья
саьрамсекх - чеснок
ялта - зерно
чилла - шелк
никх - улей
кема - лодка, параход
ло - снег
дестар - разбухать
буьйда - сырой, недоваренный
сара - хворостина
керт - двор, забор
хьаьжкІа - кукуруза
кхоьш - фасоль
хох - лук
хас - грядка
даьхни - скот
саллар - шелкопряд.
Некоторые наречия, подобно качественным прилагательным, изменяются по классам, например: дехха дийцира - долгий рассказ, вехха лаытира - долго стоял, ехха лийлира - долго ходила, беха бийцира - долго говорили, доца дийцира - кратко рассказал, йоца йийцира - кратко рассказывала, боцца бийцира - кратко рассказывали.
