А ўжо бляднець неба пачне, і сілуэты пеўняў відаць, бяры каторага на мушку, бахай, ды так, каб і іншыя ў момант стрэлу спявалі, тады не палятуць, не сарвуцца з месцаў і можна яшчэ аднаго зняць з вершаліны. Праўда, забітыя, падаюць у ваду, у зараснікі, шукай тады.
Добра знайсці паляну, куды глушцы злятаюцца біцца. Дзе яны распускаюць свае хвасты, рыхтык ліры, апускаюць крылы, скрабуць імі зямлю, пускаюцца ў шалёныя скокі, круцяцца, як ваўчкі, ашалелыя, раз'ятраныя юрам ад прысутнасці незавідных шэрых самачак, якія ціха сядзяць у хмызах ці на купінах і чакаюць пераможцаў. Вось тады набіць добра стрэльбу і палажыць адразу двух... Але гэта - мара, відмо, а значыць - глупства. Сёння, як выбраўся, адчуў, што надвор'е не надта спрыяе - ветрык, хмары нясуцца ў небе. Набяжыць дождж, тады пеўні ўвогуле не прыляцяць.
Апошнімі днямі Яся не пакідала пачуццё, што нехта за ім сочыць. Мала таго, і раней, калі напрыканцы зімы хадзіў на рабчыкаў у Графскую пушчу, адчуваў нешта падобнае.
Вось і сёння Ясь адчуваў, што нехта проста вачэй з яго не зводзіць. Ідучы да месца засідкі, ён нават пачуў, як нешта пялёхкае па вадзе то ззаду, то спераду. Так лёгка і апудзіцца, прызнаць, што цябе водзіць які-небудзь карчавік, лясун ці балацянік. Але Ясь не верыў у гэтыя забабоны - акрамя Бога, звышнатуральнай сілы не існавала. Да ўсяго меў у руках выдатную зброю вайсковага ўзору. Пашкадаваў адзін штуцэр, калі звалок у буч каля млына скрынкі са зброяй. Тады насмеліўся гэта зрабіць, бо адчуў, што не зможа жыць. Жыць згодна са сваімі перакананнямі. Зброя несла смерць, была прыладай смерці, і ад гэтых прылад належала пазбавіцца. Што і зрабіў. Нават палічыў, што выратаваў ад смерці не меней сотні чалавек. Хто яны: ці маскалі, якіх забілі б інсургенты, ці свае нейкія здраднікі, Яся мала турбавала. Усе яны людзі, роўныя перад Богам.
А вось жа і не ўцярпеў, пакінуў адну стрэльбачку. І не дзеля зброі супраць людзей, а дзеля палявання, дзеля здабычы, спажытку. Адчуваў, што нешта пакуль дазваляе яму страляць птушак, звяроў. Але ўсё часцей і часцей зазіраў у вочы застрэленых ім істот - і рабілася не па сабе. Яшчэ раней, у семінарыі, дзе вучыўся крыху, распытаў настаўнікаў, і аказалася, што душа ёсць у кожнай жывой істоты. Нават у рыбін. А вось кузуркі душаў не мелі.
Штуцэр страляў выдатна: трапна, моцна, гучна. Падчас стрэлу ледзь рукі не выкручвала - свінцовая куля пад шалёным ціскам парахавога газу лезла па нарэзцы ў ствале, а сам ствол і, адпаведна, ложу круціла. Затое закручаная нарэзамі куля прабівала за сто сажняў дваццацігадовую сасну навылёт.
