Учебник языка эсперанто | страница 28
5-8. Наречия: ankoraux <еще>, jam <уже>, certe <уверенно>, <точно>; <конечно>, <несомненно>, <верно> (certa <уверенный>, <несомненный>, <точный>, <определенный>): Li diris ankoraux kelkajn vortojn; Sxi estas jam nejuna; Certe, por esti sana, necesas vivi en gxojo.
5-9. Иногда для придания динамичности в высказываниях пословичного типа связка estas может опускаться: Kio (estas) mia, tio (estas) bona <Что мое, то хорошее>.
Словообразование
5-10. Суффикс -ul- означает лицо, характеризующееся определенным свойством: junulo <юноша>, milionulo <миллионер>, profesiulo <профессионал>, belulino <красавица>, samagxulo <ровесник>, multinfanulino <многодетная мать>.
5-11. Суффикс -an- означает "житель, член коллектива, последователь": moskvano <москвич>, urbano <горожанин>, partiano <член партии>, kursano <курсант>, samklubano <одноклубник>.
5-12. Приставка ge- означает совместность лиц обоего пола: patro + patrino = gepatroj <отец + мать = родители>, filo(j) + filino(j) = gefiloj. Если в данной ситуации принадлежность упоминаемых лиц к разным полам несущественна, то приставка geможет опускаться: La instruisto petas la lernantojn (= gelernantojn) respondi al liaj demandoj.
5-13. Приставки и суффиксы могут играть роль корней и образовывать новые слова: ano <член (коллектива)>, <житель>, <последователь>, mala <противоположный>, eta <маленький> etulo <малыш> - etulino <малышка>, ree <опять>, <снова>.
Текст
Ni parolas pri familio
- Kiel vi fartas, geamikoj?
- Dankon, bonege!
- Mi estas tre gxoja. Anatolo, kiomjaraj estas viaj gefamilianoj?
- La plej agxa el ni estas mia avino. Sxi havas cxirkaux sesdek jarojn. La patro estas pli agxa, ol la patrino. Mi estas la plej juna el niaj gefamilianoj.
- Nina, mi petas vin rakonti pri via patro.
- Mia patro laboras kiel elektristo. Matene li iras en la uzinon kaj laboras tie gxis la dek-sepa horo. Post tio li revenas hejmen. Dum tuta sia vivo li laboris en la sama uzino.
- Andreo, kia estas via fratino?
- Sxi estas bela, sagxa junulino kun bluaj okuloj kaj blondaj haroj. Sxia nomo estas Olga. Antaux nelonge sxi finis universitaton kaj nun sxi logxas kun sia edzo en alia urbo. Tial ni skribas leterojn unu al la alia. Sxi skribas, ke ili vivas bone. Ili laboras kiel komputistoj.
- Kamarado Novikov, cxu vi havas infanojn?
- Jes, mi havas filon. Li estas sana kaj forta etulo kun grandaj belaj okuloj. Li cxion komprenas, sed dume li ankoraux ne parolas. Se li estus kelkajn monatojn pli agxa, li, certe, jam parolus.