Уйа | страница 4
Баар, кистээбэтэххэ,
кыра ымсыырыы,
сөҕүү-махтайыы,
кыһыйыы,
ол быыһыгар кыра долгуйуу,
тулалыыр үҥкүүнү дьүһүйүү.
Бу көтөн аастылар саастаахтар.
Кинилэр эдэрдэри эрчимнэринэн
ырааҕынан быраҕаталлаабыттар!
Кырдьыы ханна тэбиллибитин
бэйэтэ билэр бу кэрэ түгэҥҥэ.
Бэртээхэй холобур
көрдөрдө биһиэхэ
аҕа көлүөнэ.
Өссө, мин санаабар,
Үҥкүү арыйар…
Культура сайдыытын эрэ буолбатах.
Бу сымнаҕас, имигэс, ичигэс
хамсаныылар -
Киһи айылҕа оҕото буоларын
Үчүгэй өттүттэн хоһуйаллар.
Маннык сиэдэрэйдик кыыллар эрэ имсэнэллэр,
нарыннык наскылдьыйаллар
***
Киһи сааһырар санааттан.
Санаа баттыыр ыарыттан.
Сороҕор ыалдьаҕын ыарыыттан.
Тэйэҕин эдэрин кыаҕыттан.
Ол аата санаа – наадалаах.
Биир кэми алдьатар аналлаах.
Олоххо биэрэр тэтими,
Күндүтүк өйдүүгүн түгэни.
Күүскэ күүс эбиэ – санаа.
Сүр көтөҕүө – санаа.
Сэниэҕин эһиэ – санаа.
Тоһутан ытатыа – санаа.
Өлүөн иннинэ тугуй? Санаа.
Кынаттаан көтүтүө – Санаа.
***
Дьүөгэм
Дьоннор эмиэ да майгынныыллар,
Ол иһигэр эмиэ да туспалар!
Биир салгынынан тыыналлар,
Биир күн анныгар сылдьаллар -
Ити харахтар атыттар.
Дьүөгэлиилэр да араастар.
Ыас хараҥаҕа сырдыгы
Тымтыктаан булуо мичээрин.
Ууга түспүт кырдьыгы
Сүрэҕин өрөһүйүө чэпчээри.
Ким эрэ эмискэ хаһытыа,
Үөс тардан,
Иирсээни саҕалаан,
Мөкүнү үөскэтэн,
Мөккүөрү элбэтэн.
Дьон сирэйэ-хараҕа уларыйа,
Уйаларыгар уу киирэн,
Чоппуускалыы уостара чорбойон,
Илбиһирэн, кииҥнэнэн.
Кыраттан да долгуйан.
Бу эстиэхчэ,
Көрүүй, эн.
Оргуйбуту холбуйуо:
Түксү,
Тохтоо,
Уоскуйуохха.
Туох буолла?
Аргыый,
Өйдүөххэ,
Бу – кыыллыйыы быһыы.
Киһи буолуохха.
Дьэ, ити курдук бааллар,
Биһиги испитигэр
Анаан-минээн айдарыылаахтар.
Кэрэ, нарын бэйэлэрэ,
Ол эрэн -
Күүстээх эр сүрэхтэрэ.
***
"Тылгын кыатына сырыт".
"Киһи тыла – ох".
Арай мин тылым буккуллубута ыраатта.
Ким эрэ тылынан ытыалыыр,
Ким эрэ тылынан быыһыыр.
Арай мин санаа охчута буолбуппун,
Бадаҕа.
"Санааҕын сааһылаа".
"Санааҕа-онооҕа ылларыма".
Этэргэ дьэ барыта чэпчэки.
Өрдөөҕүтэ биир дьахтар сиэнин сэрэппитэ:
"Ытаа да ытаа буолар киhи -
Акаары. Иирээки".
Истиэххэ
Миэхэ
Итини
Ыарахан…
Көр бу:
Киһи кыатынара элбэх.
Баҕар,
Төбө үлэтин кыайбат сүрэх.
Баҕар,
Табыллыбатах күрэх.
Баҕар,
Туохха барытыгар
биир эрэ хоруй баар буолуохтаах:
Ээх.
***
Киһи – санаа кулута.
Ону дьэ эттэххэ дөбөҥ.
Көр бу – үөрэ сылдьыбыта.
Билигин – ытыы олорор.
Бэйэҕин кыай,
Бүдүрүйүмэ,
Суллумма,
Самныма!
Онтон санааны ханна кыйдыай?
Моонньу үрдүгэр олорор төбө?
Сааһылаа,
Наардаа,
Уоскуй -
Кэм-кэрдии ааһыаҕа.
Куотума,
Ыксаама,
Ол эрэн тулуй -
Барыта быһарыллыаҕа.
Баҕар, ити мөккүөрү
Өйдүөн бэйэн буолбатах.