Слово на житие прп. Петра Афонского | страница 42



ὄν δοκοῦσαν ἐκχωρῆσαι πηγήν. Ἀλλ’ ὅστις ἠν, ἥκιστα τὸν μέγαν ἐλάνθανεν· οὔκουν, οὐδέ χαλκός, χρυσοειδοῦς αὐτῶ περιτακέντος ἄνθους, εἰτα τῆ λυδία προσαγόμενος λήσει· βάσανον γὰρ ὁ θεῖος Πέτρος εἱχεν ἀκριβῆ τὸ τῆς ψυχῆς ὄμμα, τῆ πρὸς θεόν νεύσει κεκαθαρμένον. Καὶ τοίνυν συνείς τὸ δρᾶμα, μετριότητι τὸν ἐπηρμένον ἐκεῖνον θᾶττον καθαιρεῖ καὶ μικροῖς μακράν ἀποδιοπομπεῖ τὸν φένακα λόγοις· ἀνάξιός εἰμι, λέγων, ἀγγελικῆς θέας ἔγωγε· πῶς δ’ οὔ, φησίν, ὃς παρά τοῦτο καὶ τούς ἀνθρώπους ἔφυγόν τε καὶ φεύξομαι διά τέλους, ἀνάξιον ἐμαυτόν γνούς τῆς μετ’ αὐτῶν διατριβῆς, ὡς εὐτελέστερον ἤ κατ’ αὐτούς ὄντα, καὶ τὸ τοῦ προφήτου φάναι, οὐκ ἄνθρωπον;


Изобретатель порока против своей воли восхвалил добродетель: он произносил свою речь настолько убедительно, насколько мог, мешая мед с ядом, и чтобы ему поверили, указал на якобы высохший источник. Но ему не удалось обмануть великого мужа относительно своей сущности. Так же и медь [в сплаве], приобретая напоминающий золото цвет, будучи поднесена к лидийскому камню, [338] не остается неузнанной, а для божественного Петра безошибочным пробным камнем стало очищенное [пылким] устремлением к Богу «око души». [339] Разгадав, что все это разыграно [диаволом], он смирением своим мгновенно низвергает высокомерного [духа] и немногими словами далеко отстраняет от себя обманщика, говоря: «Я недостоин явления ангела. [340] Да и как может быть иначе, если я бежал от людей и буду избегать их до конца жизни, осознавая, что недостоин жить с ними, поскольку являюсь самым негодным из них и самым ничтожным, и не человеком [341] согласно словам пророка?»

§ 34

Ὁ μὲν οὐν, ἰδιαίτατόν τι κρῖμα κατά τὸν ἀπόστολον τὸν τύφον ἔχων, τὴν ἐναντιωτάτην τοῦ ἁγίου μετριότητα μηδαμῶς [342] φέρων, ἡ τάχους εἱχεν, ἠλλοιοῦτο καὶ ἀπεδίδρασκε· θεός δὲ, ὁ τοῖς ταπεινοῖς διδούς χάριν, ἐπεμέτρει τῶ Πέτρῳ δαψιλῆ τὴν χάριν, οὐκ ἐν τῶ μέλλοντι μόνον αὐτήν αὐτῶ ταμιευόμενος, ἀλλὰ τῆς ἀποκειμένης ἐχέγγυον ὥσπερ ἀρραβῶνα κἀνταῦθα προδεικνύς· τοὐντεῦθεν [343] γὰρ, ἀνεπηρέαστος δικαίως ὁ μέγας διετέλει τὸν βίον ἀνύττων. [344] Ὡς γὰρ αἱ τῶν ὑψηλοτάτων ὀρέων κορυφαί πνεύμασιν ἡττον περιπνέονται, τῆ τοῦ οὐρανοῦ περιφορᾶ συγκινουμένου τοῦ περὶ αὐτάς ἀέρος, ἢ μέχρι καὶ ἐς αὐτάς διά τῶν συνεχῶν καθικνουμένη τῆς κάτωθεν τῶν ἀνέμων ὁρμῆς τε καὶ γενέσεως ἐπικρατέστερα δείκνυται· τὸν αὐτόν δή τοῦτον τρόπον καὶ τοῦ Πέτρου νῦν, ἐπί τὴν ἄποπτον [345] ὥσπερ σκοπιάν πάσης ἀρετῆς, δηλονότι τὴν ταπείνωσιν, ἀναδεδραμηκότος καὶ ταῖς τοῦ ἀνωτάτω