Учебник белорусского языка | страница 13
Голуб — галуб, блукаць — блукаць, закопаны — закапаны, магазін — магазін, агент — агент, процанты — працэнты, дакумент — дакумент, артыкул — артыкул, спіна — спіна, фурман — фурман, атлет — атлет, бравурны — бравурны, нясхованы — несхаваны, адзінаццаць — адзінаццаць, выпадак — выпадак, паседжанне — пасяджэнне, таварышы — таварышы, алфавіт — алфавіт, узяла — узяла, несла — нясла, пекла — пякла, валавы — валавы, пачуцце — пачуццё, беларусы — беларусы, анапест — анапест, перабудованы — перабудаваны, аер — аер, дэцыметр — дэцыметр, ножніцы — нажніцы, рэмень — рамень, промень — прамень, секла — сякла, грэбла — грабла, ампер — ампер, прыза — прыза, прыжмур — прыжмур, прыпрэглася — прыпраглася, ліфце — ліфце, запалонены — запаланёны, воласы — валасы, ерэтык — ерэтык.
4. Подберите к данным словам родственные таким образом, чтобы [о], [э], находящиеся под ударением, стали безударными и перешли в [а].
Адозва, бомба, воды, волас, голас, галовы, дом, добра, цэгла, сэрца, шэры, чэрап, чэрнь, чэрствы, шоўк, поўны, шматок, слой, забарона, шэпт, адрэзаць, цэдзіць, рэкі, бок, восень, рог, рэдкі, поўзаць, поўдзень, роздум, моцны, новы, опера, шчэць, ачэплены, шчэбень, жоўты, жолаб, жолуд, жонка, клоп, козы, колер, моршчыцца, моладзь, молаты, нос, новы, ножка, пойла, позні, поезд, подкуп, шэрсць, шосты, восьмы, кола, погань, кот, рослы, годны, год, вольна, волава, соль, сорак, сорт, лом, лоўкі.
5. Выпишите сначала существительные с постоянным ударением, а затем с подвижным. Проверяйте постановку ударений в формах по «Слоўніку беларускай мовы» или по любому другому словарю.
Кветка, брама, бервяно, вясло, вядро, пяро, сцябло, хвоя, цэгла, хата, кассё, сіла, буслянё, назва, змена, валакно, малако, грудзі, сані, вока, вуха, літара, аліменты, нагавіцы, акуляры, птушка, трэска, сварка, позва, помста, джала, гуслі, дровы, гусь, вярба, журба, пчала, гульня, сляза, вобласць, спадчына, косць, лебедзь, ружжо, жыццё, бяльмо, гняздо, крыло, пісьмо, непагадзь, няёмкасць, мазь, валтузня, глыбіня, вада, вайна, мяжа, свіння, шчака, вокладка, слава, мост, мох, плот, харч, шлях, аклад, акоп, труцень, швагер, вол, вуж, блін, млын, плашч, юнак, кулеш, тварог.
6. Выпишите сначала прилагательные с ударением на основе, а затем на окончании.
Белы, тлусты, тоўсты, цёмны, цвярозы, сярэдні, бадзёры, густы, святы, скупы, хворы, лысы, дужы, стары, худы, пэўны, малы, чужы, горкі, кволы, малады, халасты, шырокі, гарачы, замалы, вялікі, заячы, сірочы, чалавечы, мёртвы, гожы, прыгожы, шчодры, пусты, руды.