; ‘Она ушла весёлой’ Ŝi foriris gaja; Я помню
его ребенком‘ Mi memoras lin infano; ’Я нахожу её решение
правильным‘ Mi trovas ŝian decidon ĝusta; ’Она описала его
умным и красивым‘ Ŝi priskribis lin saĝa kaj bela; ’Я назвал
его товарищем‘ Mi nomis lin kamarado; ’Жизнь сделала меня
опытным‘ La vivo faris min sperta; ’Весёлое сердце делает лицо
весёлымLa gaja koro igas la vizaĝon gaja.
Словообразование
10-4. Суффикс -uj- означает:
a) «вместилище»: monujo ‘кошелёк’, lavujo ‘умывальник’, ujo
‘вместилище’, ‘сосуд’;
б) «страна, в которой преимущественно проживает одна нация»:
Bulgarujo ‘Болгария’, patrujo ‘отечество’, ‘родина’; в этом
значении чаще употребляется суффикс -i-: Bulgario или слово
lando: Pollando ‘Польша’, Svislando ‘Швейцария’;
в) «плодовое дерево или кустарник»: fruktujo = fruktarbo,
rozujo ‘розовый куст’.
10-5. Суффикс -em- означает «склонный к чему-либо, любящий
что-либо»: laborema ‘трудолюбивый’; forgesema ‘забывчивый’;
silentema ‘молчаливый’; helpema ‘отзывчивый’; emo ‘склонность’,
‘влечение’; mi emas ‘мне хочется’; Mallaboremaj homoj ĉiam
deziras ion fari (L. Vauvenargues/Vovenarg).
10-6. Суффикс -ind- означает «достойный, заслуживающий»:
mirinda ‘удивительный’; memorinda ‘достойный памяти’,
‘памятный’; dankinde ‘достойно благодарности’; indo
‘достоинство’; Ne indas eĉ paroli pri tio!Не стоит даже
говорить об этом!; La vivo estas belega kaj mirinda
(V. V. Majakovskij); Kio ne estas leginda pli ol unu fojon, tute ne
estas leginda (K. Weber/Veber)Что не заслуживает прочтения
более одного раза, совершенно не заслуживает прочтения.
10-7. Приставка mis- означает «ошибочность, неправильность,
неуместность»: misaǔdi ‘ослышаться’; miskompreno
‘недоразумение’; misfaro ‘проступок’; Ekde la junaj jaroj lernu
pardoni misfarojn de la proksimulo kaj neniam pardonu viajn
misfarojn (A. V. Suvorov).
Словоупотребление
10-8. Слово bonvolu требует после себя глагола с окончанием -i:
Bonvolu fari tion rapide.
Ĉu vi parolas Esperante?
— Pardonu, sinjoro, mi vidas sur via vesto insignon kun
verdkolora steleto. Ĉu tio signifas, ke vi parolas Esperante?
— Jes, efektive. Sed bonvolu paroli nerapide, ĉar mi estas
esperantisto-komencanto.
— Mi estas el Italujo. Mi estas partoprenanto de la internacia
scienca kongreso.
— Mi legis pri ĝi en la ĵurnalo «Izvestija» kaj en la revuo
«Ogonjok».
— La kongreso daǔras jam kvin tagojn. Venis diverslandaj
personoj el ĉiuj partoj de l' mondo… Kiu estas via nomo,
sinjoro?
